Shader lúc chơi game PC có tác dụng gì? Vì sao khởi động game lần đầu phải chờ tải shader?

Anh em lập trình viên viết code xong, dù là ngôn ngữ nào đi chăng nữa, cũng phải ấn nút compile để biến những dòng code trở thành lệnh nhị phân mà phần cứng máy tính có thể hiểu và xử lý. Shader cũng vậy, chúng được viết dựa trên những ngôn ngữ lập trình cụ thể, cơ bản để dễ thực hiện và để con người dễ hiểu shader nào làm công việc gì.

Với một trò chơi đồ họa 3D hiện đại, mọi thứ khác hoàn toàn. Di chuyển trong thế giới mở rộng lớn và đầy chi tiết, hay chuyển sang một màn chơi khác, hay chiến đấu với một đối thủ mới toanh đều bắt trò chơi tải những shader mới từ ổ cứng, rồi compile chúng để CPU và GPU biết phải làm gì tiếp theo. Hiện tại, một trò chơi cần tới hàng nghìn shader khác nhau.

Game trên máy console như PS5 và Xbox Series X, do cấu hình không có chút thay đổi gì giữa hàng chục triệu máy, nên máy đều thực hiện quá trình shader compilation trước cả khi anh em bắt đầu chơi. Console làm được điều này vì cả chục triệu máy bán ra thị trường đều giống nhau chằn chặn, không có một chút sai khác gì về cấu hình phần cứng bên trong cả. Các hãng làm game cho console chỉ việc tối ưu trò chơi cho một dạng CPU và GPU duy nhất, driver vận hành chúng cũng không thay đổi và nâng cấp quá thường xuyên.

Điều này trên PC là hoàn toàn bất khả thi.

Không một dàn PC nào có linh kiện giống nhau 100%, từ CPU, chipset, GPU cho đến cả RAM và ổ cứng. Đấy còn chưa kể tới khác biệt về hệ điều hành nữa. Hoàn toàn không thể compile sẵn shader cho một game PC, vì chạy ổn trên cấu hình này sẽ gặp lỗi trên cấu hình khác.