Kevin Au, phó chủ tịch phụ trách thăm dò Mặt Trăng tại Lockheed Martin cho biết, thách thức lớn nhất của một lò phản ứng công suất cao là phát triển vật liệu có thể chịu được nhiệt độ cao hơn để chuyển đổi nhiệt thành điện.
Các chuyên gia trong ngành đều cho biết, trên lý thuyết, việc xây dựng một nguồn năng lượng như vậy nằm trong những điều có thể thực hiện được. “Đây không phải là khoa học viễn tưởng. Điều này hoàn toàn khả thi,” theo lời của Sebastian Corbisiero, quản lý cấp cao tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Idaho, người dẫn đầu chương trình lò phản ứng trong không gian của Bộ Năng lượng.
Kế hoạch lò phản ứng Mặt Trăng khả thi đến mức nào?
Tuy nhiên, việc xây dựng một lò phản ứng và phóng nó vào năm 2030 dường như là không thực tế đối với một số chuyên gia bên ngoài các cơ quan thuộc chính phủ Mỹ. Họ cũng cho rằng điều này khá khó hiểu vì NASA hiện không có kế hoạch gì trên bề mặt Mặt Trăng với quy mô đủ để đòi hỏi sự hiện diện của lò phản ứng hạt nhân ở thời điểm 2030.
“Đây là một thời gian biểu có phần quá lạc quan, nói một cách thẳng thắn là không thực tế,” lời của Kathryn Huff, cựu quan chức về năng lượng hạt nhân tại Bộ Năng lượng, hiện là giáo sư ngành kỹ thuật hạt nhân, plasma và bức xạ tại Đại học Illinois. “Theo hiểu biết của tôi, mục đích của nó là cung cấp năng lượng cho một tiền đồn của Mỹ trên Mặt Trăng. Vì vậy, đem lò phản ứng lên mà không có sẵn một căn cứ trên Mặt Trăng nghe có vẻ hơi ngớ ngẩn.”
Ngoài khối lượng công việc cần thiết để thiết kế và xây dựng một lò phản ứng Mặt Trăng, việc điều hướng phê duyệt quy định cho việc đưa lò phản ứng vào vũ trụ sẽ mất vài năm, Tiến sĩ Huff nói.
Một quan chức của NASA cho biết thời hạn năm 2030 nhằm tạo ra sự tập trung và động lực cho các nhà nghiên cứu và các nhà quản lý. Chỉ thị của bộ trưởng Duffy cũng có đề cập đến kế hoạch của Trung Quốc và Nga để xây dựng một lò phản ứng hạt nhân cho một căn cứ trên Mặt Trăng gần cực nam của Mặt Trăng. Lo ngại ở đây là, một khu vực bị hạn chế xung quanh lò phản ứng có thể hạn chế những gì Mỹ có thể làm trên Mặt Trăng.
Vị quan chức này từ chối tiết lộ số tiền sẽ được dành cho chương trình là bao nhiêu, nhưng cho biết có thể lên tới hàng trăm triệu, hoặc hơn một tỷ USD.
Ai có thể xây dựng lò phản ứng hạt nhân cho NASA?
Năm 2022, NASA cùng với Phòng thí nghiệm Quốc gia Idaho đã trao hợp đồng cho các nghiên cứu thiết kế ban đầu cho một lò phản ứng Mặt Trăng, dự kiến tạo ra công suất 40 kilowatt. Những nỗ lực quy mô nhỏ này do Lockheed Martin dẫn đầu. Westinghouse, một cái tên nổi tiếng trong ngành công nghiệp năng lượng hạt nhân cũng đã đề xuất thiết kế lò phản ứng. NASA cũng đã có sự hợp tác với hai startup non trẻ hơn so với hai cái tên kia, Intuitive Machines và X-energy.
Cả ba dự án kể trên hiện đều không thể đưa thiết kế lò phản ứng của họ vào mục tiêu là cân nặng dưới 6 tấn. “Công nghệ để làm điều đó hiện giờ không tồn tại,” Vincent Bilardo nói. Ông là giám đốc điều hành chương trình không gian hạt nhân tại Intuitive Machines, công ty đã phóng thành công hai tàu vũ trụ nhỏ lên Mặt Trăng. “Đó là một hệ thống nặng từ 9 đến 10 tấn ở mức công suất 40 kilowatt.”
Một hệ thống phân hạch tạo ra công suất 100 kilowatt chắc chắn sẽ có khối lượng lớn hơn. Đối với bản thân thiết kế cơ bản của lò phản ứng, “không có sự thay đổi lớn,” John Kennedy, người dẫn đầu chương trình không gian hạt nhân tại X-energy, cho biết. Nhưng các bộ phận khác như lá chắn bức xạ và thiết bị chuyển đổi nhiệt thành điện phải lớn hơn, Tiến sĩ Kennedy cho biết.
Chỉ thị của ông Duffy cho biết tàu đổ bộ đưa lò phản ứng lên bề mặt sẽ có khả năng chở hàng là 15 tấn. Nhưng hiện tại không có tàu vũ trụ nào như vậy, nhưng các phiên bản chở hàng của hai tàu đổ bộ đang được phát triển để đưa các phi hành gia lên bề mặt Mặt Trăng, Starship của SpaceX và Blue Moon của Blue Origin, sẽ đáp ứng yêu cầu của bộ trưởng.
Theo The New York Times
Nguồn:Baochinhphu.vn