Năng lượng hạt nhân mang lại lợi thế đáng kể cho các nhiệm vụ không gian do khả năng tạo ra lượng điện năng lớn từ cơ sở rất nhỏ, tạo điều kiện quan trọng cho các sứ mạng. Khác với năng lượng Mặt Trời bị hạn chế bởi chu kỳ ngày đêm 14 ngày của Mặt Trăng hoặc các cơn bão bụi kéo dài trên Sao Hỏa, năng lượng hạt nhân có thể cung cấp nguồn điện liên tục và đáng tin cậy. Giáo sư Lal lấy ví dụ về tàu thăm dò New Horizons, nơi một lò phản ứng nhỏ đã cho phép truyền dữ liệu theo thời gian thực thay vì mất 16 tháng.
Tuy nhiên, dự án đối mặt với nhiều thách thức kỹ thuật. Hiện không có công ty Mỹ nào sản xuất lò phản ứng cỡ nhỏ. Đồng thời việc vận chuyển một lò phản ứng nặng từ 10 đến 15 tấn cùng với bộ tản nhiệt lớn (khi mở ra có kích thước bằng sân bóng rổ) đòi hỏi các phương tiện phóng siêu nặng như Starship của SpaceX, vốn vẫn đang trong quá trình phát triển và thử nghiệm. Việc lắp ráp hệ thống phức tạp này một cách tự động trên Mặt Trăng cũng là một trở ngại.
Bên cạnh đó, NASA đang đối mặt với những thách thức về ngân sách và nhân sự. Tổng thống Trump đề xuất cắt giảm 24% ngân sách hoạt động của NASA cho năm 2026, có thể dẫn đến việc chấm dứt 55 sứ mạng khoa học và giảm gần một nửa ngân sách khoa học. Điều này cũng khiến NASA mất đi khoảng 4.000 nhân viên, tương đương 15% lực lượng lao động năm 2023, ảnh hưởng đến kiến thức chuyên môn và tinh thần làm việc. Các nhiệm vụ quan trọng như New Horizons và OSIRIS-APEX đang đứng trước nguy cơ bị ngừng hoạt động.
Giáo sư Lal và các chuyên gia khác tin rằng dù có những thách thức, dự án lò phản ứng Mặt Trăng vẫn có thể thực hiện được, đặc biệt với sự hỗ trợ từ Bộ Năng lượng. Tuy nhiên, mâu thuẫn giữa tham vọng đưa con người trở lại Mặt Trăng và Sao Hỏa với việc cắt giảm nguồn lực khiến các nhà phân tích lo ngại về khả năng thực hiện và thậm chí là mối quan hệ của công chúng với NASA. Ngân sách cuối cùng của NASA cho năm 2026 vẫn chưa được chốt và cần sự đồng thuận từ Quốc hội.
Nguồn: Engadget
Nguồn:Baochinhphu.vn